Waar een wil is, is een weg.

Column nr 2 voor Therapeut, Coach en Counseler (TCC) magazine

Ik werd gevraagd om column nummer twee te schrijven over werken in coronatijd. De gevolgen van de pandemie zijn onduidelijk en er is geen stip op de horizon te zetten wat betreft dit virus, zoals ‘in mei 2021 dan is het klaar’. Dus wie weet voor hoeveel columns ik nog gevraagd word.

Om inspiratie op te doen stelde ik aan mijn netwerk op sociale media de volgende vraag: Hoe verhoud je je tot iets wat je niet kan overzien? Ik kreeg hartjes en duimpjes maar geen antwoorden.

Als de vraag geen beweging brengt, is het misschien niet een goede vraag. In ons werk kennen we allemaal de kracht van een vraag die beweging brengt. Echter in veel vragen zit ongemerkt een bestemming en dus geen beweging. Zelf betrap ik me nogal eens op een vraag gericht op bevestiging. Wanneer ik iets  geschreven of gemaakt heb waar ik mezelf onzeker over voel, wil ik eigenlijk dat die ander zegt dat het ok is. Of ik stel de beruchte waarom-vraag, wanneer ik eigenlijk iets vind of wil. Waarom ligt dat hier nog? is eigenlijk: dit ligt in de weg, ruim het op! In de vragen die over het virus worden gesteld, hoor ik ook een ondertiteling: we willen het niet, wanneer is het klaar? Kunnen die maatregelen niet anders? Of ik heb een beter plan. In de persconferentie gisteren nog: ‘Waarom die halfbakken maatregelen en geen volledige lockdown, Meneer Rutte?’ Oftewel de vraagsteller heeft twijfels en wil eigenlijk aantonen dat het niet klopt. Een op-het-matje-roep-vraag?

Laat ik het wat dichter bij ons werk halen wat betreft cliënten, bijvoorbeeld met burn-out klachten. Hoe kan ik weer de oude worden? Ondertiteling: ik wil dit niet, ik ken de nieuwe situatie niet, de oude wel en doe mij die. Deze vragen geven wél veel informatie over wat de vraagsteller uit wil sluiten; in mijn geval afwijzing en in de andere gevallen onzekerheid en onduidelijkheid. Alles wat je uitsluit komt langs de achterdeur terug binnen, zoals mijn systemisch werk leraar zei. Denk maar aan hoe Famke Louise na de uitspraak: “ik doe niet meer mee!” ineens toch erg mee deed.

In mijn praktijk werk ik graag met de rake vragen app van Siets Bakker. Cliënten kunnen zelf een vraag schudden op mijn telefoon. Siets kijkt net als ik graag voorbij een mening, heeft het vermogen om uit te zoomen en maakt systemische kennis praktisch toepasbaar. Een rake vraag boort een ander ‘weten’ aan dan ‘ergens iets van vinden’. Een vraag als: waar moet de toestemming vandaan komen? wanneer een cliënt maar geen keuze lijkt te kunnen maken, opent een ander perspectief.

In het kort was dit Siets’ reactie op mijn startvraag; ‘’In je vraag hoe je tot iets te verhouden wat je niet kan overzien, moet je alweer iets. Hoe is het om in het ongewisse te zijn? Om je zijnskwaliteit te verhogen en volledig in orde te komen met onzekerheid en onduidelijkheid? In volledige associatie in plaats van dissociatie.” En ze noemde het woord ‘overgave’.

Overgave aan wat er is. En zijn met onzekerheid en onduidelijkheid. Wat resoneert er in mij wanneer ik op deze termen afstem? Zo heb ik leren fietsen, zo heb ik mijn kinderen op de wereld gezet, zo ben ik mijn chemokuren doorgekomen, zo liet ik het gevecht los met de vader van mijn kinderen en zo ervaar ik ondernemen. Het is wat ik doe, wanneer ik werk. Wanneer ik een vrouw laat zijn met haar verdriet en onzekerheid rondom kanker. Wanneer ik een man laat zijn met het niet kunnen wennen aan zijn nieuwe baan in een leeg kantoor met thuiswerkende collega’s. Wanneer ik een therapeut, die ik coach, laat stoppen met oplossen en laat stilstaan bij hoe het is om veel te hard te werken in een gesprek.

Ik blijf. Wanneer ik niet weet waar het heen gaat en wat de uitkomst gaat zijn. Het voelt als ontmoeten, samen en zijn waar alles al is. Want ‘waar een wil is, is een weg’ gaat om te beginnen vaak over waar je niét wil zijn en waar je bij weg wil. Je brein vlucht en vecht, controleert en vermijdt. Ik blijf, en ben met wat er is. Aansluiten en insluiten. Wat doe jij?

Judith werkt als psychosociaal therapeut en trainer. In haar praktijk Opstellers combineert ze ACT en systemisch werk. Ze richt zich op mensen die patronen willen doorbreken en begeleidt therapeuten en coaches bij hun eigen persoonlijke verdieping en intuïtieve ontwikkeling.